DURNA GEMBLUNG (RERUN) – Ki Sugino Siswocarito

durnagemblung1_edited-1

Para sutresnane Kaki Gino. Sebab File Durna Gemblung kiye wis ora kekukup ilang n neng jumantara, lakon sing jan maene ora lumrah kiye tek baleni deunggah maning. Sebabe inyong sering disambat sebut, koh file sing lakone bombastis kiye wis ora nana. Sekang inyong gole welas karo sedulur padha, tek sempatena inyong ngunggah maning. Setuju nggih lur lakon Durna Gemblung utawa ana sing ngarani Durna Gandrung tek unggah maning? Baca lebih lanjut

SALYA GUGUR I – Ki Sugino Siswocarito

Sekilas mengenai Emban Sugandini yang diceritakan dalam lakon Salya Gugur berikut. Ternyata Sugandini bukan sekedar emban atau bahkan berujud limbuk. Inilah petikannya dari pakem Ki Nartosabdo dan banyak pakem cerita wayang yang lain. Cerita ini  saya kutip dari tulisan saya di wayangprabu.com: http://wayangprabu.com/2012/01/30/mendung-diatas-mandaraka-7/

Mendung telah tersaput angin. Cerah wajah Prabu Salya ketika menemukan kembali putri sulungnya dalam keadaan tak kurang suatu apapun. Tak lama kemudian setelah kedatangan Jaladara kembali ke Mandaraka, dipanggilnya Wasi Jaladara kehadapan Prabu Salya, “Kamu sudah membuktikan ucapanmu bisa mengembalikan anakku Erawati. Dan aku juga akan membuktikan janjiku, tidak akan ingkar. Tetapi hendaknya kamu bersabar, tunggulah hari baik. Tapi lain dari itu, aku melihat ada raksasa wanita. Siapakah ia Jaladara?”. Baca lebih lanjut

WAHYU KEMBANG SEPASANG – Ki Kuat Hadi Samono

Semar medhar werdi tembung purwaning dumadi

Para rawuh, lampahan Wahyu Kembang Sepasang menika satunggaling lampahan ingkang kalebet lampahan carang dhinapur, ingkang biasanipun nyariyosaken sakathahing lampahan nalikanipun Negari Ngamarta sampun madeg, sasampunipun sawetawis tentrem  Pendhawa yasa nagari saking waunipun negari wujud wana.

Ing plot kedadosan sasampunipun Wanamarta dados negari, ing mriku para Pendhawa -tumraping wayang Jawi-, para kadang lan putra sami ngudi ngelmu lan jodo. Wahyu  menika antawisipun wonten ingkang wujud ajaran saking nyantrik, upaminipun wahyu Makutharama. Dene wahyu ingkang maujud upaminipun wahyu Gada Inten lspt.

Dene sawetawis para Pandhawa lan putra-putrinipun sami pikantuk jodho setunggal mbaka setunggal. Sedaya wahyu lan jodho, kathah ingkang sami dados lampahan wujud carangan utawi carang dhinapur ingkang yektosipun ing lampahan cariyos Mahabarata asli saking India mboten wonten. Baca lebih lanjut

WAHYU MUSTIKAJATI – Ki Hadi Sugiran.

…………………………………………….

Petruk: Gus, ingkang ngatos-atos.

Abimanyu: Iya

Dewasrani : Abimanyu!!

Abimanyu: Ana paran.

Dewasrani : Semene kadigdayanmu!!

Abimanyu: Tangeh boboting mburi. Ora usah ngalem boboting mungsuh. awakmu dhewe dandanana.

Dewasrani: Aja takon dosa, lena kaprayinanmu ketiban tanganku njengkelang kwandamu!!

Abimanyu : Bareng mati karo Abimanyu! …………………

————————————————————————————————–

Baca lebih lanjut

PEKSI MADURETNA II – Ki Sugino Siswocarito

Wonten ing Pertapan Kendhalisada, Begawan Anoman nampi rawuhipun Raden Gathutkaca

Sang Pandhita akarya wangsit / pindha kumbang mangajaping tawang / susuh angin ngendi enggone/ ooo / lawan galihing kangkung/ isine wuluh wungwang/ lawan gegering  punuk / tepaking kuntul manglayang / manuk miber uluknya ngungkuli langit/ kusuma anjrah ing tawang/ Eeee………. Oooo………

…………………………………………………………………………………………………….

Gathutkaca: Wa pendhita kepareng putra paduka kula ngaturaken wigatos kula sowan wonten Pertapan Kendhalisadda.

Anoman: Tak aturi ngendika ingkang terwaca aja kagungan raos pekewuh lan ewed, ngger Putra Prabu ngger

Gathutkaca: Nuwun inggih pisowan kula kawula ngemban dhawuh keparengipun bapak . .

Anoman: Dadi utuasane pun ram Dhimas Werkudara?

Gathutkaca: Inggih, kapurih suka rilaning panggalih wa pendhita,  amargi kula pados bebana panywunipun Endhang Tilamsari, yoganipun Wa Togog Wijanamantri ingkang badhe temantenan kaliyan kadang kula Semaradewa, atmajanipun Wa Semar. Inggih menika nyuwun bebana . . . . . . . . . .; Baca lebih lanjut

PEKSI MADURETNA I – Ki Sugino Siswocarito

 (kayane Kang Togog pendhemen Ki Gino. Neng ngumahe cemanthel gambare Kakine).

miyat langening kalangyan / aglar pandham muncar/ tinon lir kekonang/ surem sorote tan padhang /kasor lan pajare/ purnameng gegana/Ooooo

Togog: Lha pancen wis tek arep arep Petruk.

Petruk: Lha menawi mboten lepat petang petungipun Ki Semar menika ngaten. Ing sasi ngajeng, dhawah tanggal ping kawanwelas, dinetenipun respati legi, lha menika petang petungipun Kyai Semar ingkang jangkep. Menika menggah kyai Togog menika saruju menapa mboten.

Menawi saruju dipun tetepaken. mangke menawi tangal sanga, Kyai Semar bakal utusan mbesan mriki. kadhak kedhikipun, mangke uwa Togog ingkang badhe nampi. Lajeng tanggal kalihwelas, binah manten dumugi mriki. Lha tanggal kawanwelas jajar temanten.

Dhadha muntap lir kinetap/ duka yayah sinipi jaja bang mawinga wengis/ netra kocak mangondhar andhir kerot kerot kanang waja/ idepnya mangalacakra/ wadananira mbranang lir kembang wora-wari . …………………………

Baca lebih lanjut

KARNA TANDHING – Ki Hadi Sugito

karnatandhing

Para kadang sutresnaning ringgit purwa. Kanthi mardikaning panggalih, mangga kula aturi mundhut audio pagelaran lampahan Karno Tandhing. Ingkang kula aturaken samangke, inggih menika pasegahan saking Ki Hadi Sugito, temtu kemawon kanthi Mataraman klasik. Bilih para rawuh wonten ingkang sampun kesdu ngundhuh Karna Tandhing saking Ki Sugino ing unggahan gagrag mBanyumasan kala wingi menika, temtu kemawon sampun radi mangertosi kados pundi alurinpun lampahan Karna Tandhing kasebat. Senajanta kathah alur crita ingkang benten ing mrika-mriki, nanging lajer pokokipun sami.

Baca lebih lanjut

KARNA TANDING II – Ki Sugino Siswocarito.

           (Gambar wayang koleksi Mas Alexs Lugiman dan Mas Agus Wiyarto)

Kala itu diceritakan, pada waktu Setyaki bertanding melawan Prabu Kertipeya, raja dari Girimalawa, Raden Setyaki terbawa arus pusaka Prabu Kertipeya yaitu panah Sawara-wara hingga ia tergantung tanpa bebas diangkasa. Sudah  menjadi takdir, Raden Setyaki telah terbebas dari kesengsaraan. Jatuh bebas dari angkasa dekat dengan Wara Srikandi yang tengah dipermalukan oleh panah Adipati Karna hingga kutangnya terpental.

Tandya bala Pandhawa byuk gumulung mangungsir ring sata Kurawa / kambah   kongkih sru katitih / mirut larut katut sagunging para ratu-dipati . . .

Srikandi dengan masih tertelungkup bertanya kepada orang yang terjatuh dengan suara keras tanpa menggeser badannya barang sejengkal : “Siapakah yang jatuh suaranya berdebum dibelakangku?”

Setyaki yang merasa heran karena jatuh didekat wanita menjadi serba salah, katanya: “Haduh mohon maaf. . . . “

Setyaki terheran lebih lagi ketika ia tahu wanita itu adalah Srikandi, perlahan ia bangkit dan mencoba mendekat. Tetapi Srikandi melarangnya: “Tapi kamu jangan mendekat!!”

“Tidak pangling, paduka kakang mbok Wara Srikandi. Hamba Setyaki yang jatuh dari angkasa. Hamba jatuh dari angkasa setelah tadinya hamba tergantung bebas terkena senjata Sawara-wara milik Prabu Kertipeya. Lha kangbok kenapa ?” kata Setyaki lebih lanjut

Srikandi yang masih tengkurap membentak ketika terdengar Setyaki melangkah maju “Jangan mendekat!! Tadi aku sedang tanding dengan senapati Astina, Adipati Karna. Aku terpanah kutangku hingga terpental hilang. Makanya aku hanya tertelungkup begini”. Srikandi menceritakan yang terjadi sambil terus dalam posisi tengkurap tanpa bergerak

“Apakah kangmbok boleh aku bantu . . . . . . . ?” Setyaki mengurungkan niatnya, tapi ia masih mencoba menyatakan untuk memberikan bantuan.

Bagaimana cerita selengkapnya? ( Nutur maning) Baca lebih lanjut

KARNA TANDING I – Ki Sugino Siswocarito

Pada sidang di kubu Kurawa, Prabu Duryudana sedang menanyakan Adipati Karna tentang kesanggupannya untuk ditunjuk sebagai senapati. Yang hadir selain Adipati Karna, juga diantaranya adalah; Prabu Salya dari Mandaraka, yang juga sebagai mertuanya, Pamannya, yaitu Patih Sengkuni dan adik yang paling akrab, yaitu Dursasana. Saat itu Dursasana diutus pulang ke Astina  dengan alasan untuk menjaga istrinya, Banuwati.

Banyak dalang yang menceritakan dengan sanggit yang berbeda-beda tentang pulangnya Dursasana. Antaranya adalah, bahwa Prabu Duryudana menyuruh agar Dursasana pulang ke Astina sebagai bentuk frustrasi dari rabu Duryudana karena tidak ingin adiknya ikut tewas. Dan bila ia tewas, maka setidaknya Dursasana bisa menggantikan perannya untuk mempertahankan Kerajaan Astina. Tapi apa daya. Omelan Banuwati malah menyakiti hatinya. Baca juga Ricuh di Kadilengeng. Baca lebih lanjut

KUMBAKARNA GUGUR 2 – Ki Sugino Siswocarito

Kumbakarna: Ana blekether munyuk ngagem sandhang keprabon  teka. .

Sugriwa: Narpati Sugriwa. Sapa kowe?!!

Kumbakarna: Senapati agung kang wus sinengkaake ngaluhur wus winisuda dadi senapati, Kumbakarna jenengku!!

Sugriwa: Mati dening aku Kumbakarna!!!

Dhalang ndhodhog kothak, gangsa mungel srepeg. Sasampunipun kebar sawatawis, Kumbakarna kapetha unggul ing yuda. Sugriwa mawola wali mangsah ngrangsang, nanging meksa kasoran. Lajeng Sugriwa mlajar dipun oyak, kalih kalihipun kaentas nengen. Kayon tengen dipun bedhol dipun lampahaken saking kiwa tumuju tengen kelir, kaangkah kados laju plajaripun Narpati Sugriwa. Rambah kaping kalih lajeng kayon katancep ing tengah radi miring manengen. Kothak kadhodhog, pertandha gangsa suwuk.

Adha-adha greget saut: Yeksa krudha kagiri-giri/gengnya lir prabata/ abang kawelagar manguwuhing mungsuh/ aminta lawan sru singa nabda yun anubruka . . . .

Angger cara buku Pedhalangan Jangkep kira-kira gambar nduwur kaya kuwe onine. Baca lebih lanjut